Ewangeliczny różaniec?

  Protestanci różnią się od katolików na wiele sposobów. Jedną z bardziej widocznych różnic jest forma modlitewna.

Pamiętam, jak zaraz po objęciu służby pastorskiej w Chicago, przed nabożeństwem do kaplicy weszła jakaś kobieta, która zdezorientowana brakiem pojemnika ze święconą wodą, zapytała o to, jaki to jest kościół. Miała pecha, gdyż trafiła na osobę o nierozsądnej pobożności, która od razu wyjaśniła jej, że „my nie modlimy się na różańcu”. W tym samym momencie ta kobieta zawróciła i wyszła.

Osobiście nie uznaję tej formy modlitewnej, gdyż, po pierwsze, jest nie biblijna w treści, a po drugie, Pan Jezus był przeciwny mechanicznemu odmawianiu słów modlitwy. Słyszałem również w czasie dyskusji na temat takiej modlitwy, że wielokrotne powtarzanie tych samych słów, z pewnością jest świadectwem braku rozsądku. To tak samo, mówią zwolennicy tego argumentu, jak gdyby ktoś nas pozdrawiał kilkanaście razy w kółko tym samym pozdrowieniem. Bo czymże innym może być szereg modlitw polegających na powtarzaniu od kilku do kilkuset razy jednej modlitwy, zgodnie i instrukcją , jak należy odmawiać różaniec. Załączone obok zdjęcie pokazuje wyraźnie, że niektóre słowa pozdrowienia należy wypowiadać w kółko kilkanaście razy, odliczając paciorki różańca, aby spełniła się intencja modlitewna.

Nie o różańcu jednak, ani o braku rozsądku w tej formie modlitewnej chcę pisać, lecz, jak sugeruje tytuł tego rozważania, mam zamiar dotknąć podobnego zjawiska w środowisku ewangelicznym. Pod pojęciem „ewangeliczny” rozumiem ludzi wierzących zgodnie z ewangelią, czyli uznających konieczność uwierzenia w zbawczą ofiarę Chrystusa, narodzenie się na nowo i postępowanie według nauki Pana Jezusa. Oczywiście, nie posądzam żadnego zboru ewangelicznego, że praktykuje w nim odmawianie koronek różańcowych.

Muszę jednak przyznać, ze skojarzenie z tą formą modlenia się, naszło mnie podczas słuchania śpiewu refrenów w czasie wspólnego uwielbiana na nabożeństwach. Mam na uwadze powtarzanie w kółko krótkiej frazy, typu: „Panie wielbimy Cię, nasz Królu”, albo o podobnej treści. Wielokrotne powtarzania tego samego zdania jest jedynie świadectwem, że osoba je wypowiadająca, nie ma w swoim sercu niczego więcej, co mogłaby powiedzieć Panu. Przecież Pan Jezus powiedział bardzo wyraźnie, że „z obfitości serca mówią usta” (Mat. 12:34).

Muszę od razu zaznaczyć, że mam na uwadze wielbienie Boga w społeczności Jego ludu. Bo jeśli chodzi o osobisty czas z Panem, to uważam, że oddawanie czci Bogu jest sprawą bardzo indywidualną i każdy z nas może czynić to tak, jak czuje w swoim sercu. Natomiast, jeśli chodzi o zgromadzenie wspólnoty wierzących, obowiązują pewne reguły. Podstawowym celem jest, aby dążyć do tego, „co służy ku pokojowi i ku wzajemnemu zbudowaniu” (1 Kor. 14:19).

Uwielbianie Boga podczas zgromadzenia ludzi wierzących należy z pewnością do jednej z ważniejszych służb, obok nauczania, pocieszania, czy napominania członków tej społeczności. Apostoł Paweł, pisząc do wierzących w Pana Jezusa, radził im, aby „dali ciała swoje na ofiarę żywą, świętą, Bogu przyjemną, jako wyraz waszej rozumnej służby Bożej” (Rzym. 12:1) [BT]). Celowo podałem brzmienie tego wersetu z Biblii Tysiąclecia, które oddaje dokładniej oryginalną jego treść. W tekście greckim użyte jest słowo „logiken” w określeniu charakteru naszej służby dla Boga. Ma być ona rozumna, logiczna, lub rozsądna.

Pragnę przywieść na pamięć wydarzenie sprzed kilku tysięcy lat, gdy po powrocie z niewoli babilońskiej, odnaleziono tekst Prawa Bożego zapisanego w zwoju. Wówczas Ezdrasz wraz z innymi przywódcami i kapłanami zgromadzili mężczyzn i kobiety na placu przed Bramą Wodną, „wszystkich, którzy mogli słuchać ze zrozumieniem” (Neh. 8:2). Po przeczytaniu każdego fragmentu Słowa Bożego, „Lewici wyjaśniali Zakon ludowi, który stał w miejscu, i czytali z księgi Zakonu ustęp za ustępem, od razu je wyjaśniając, tak że zrozumiano to, co było czytane” (w. 7,8).

Słowo Boże ma moc samo w sobie i jest skuteczne jak „miecz obosieczny, przenikające aż do rozdzielenia duszy i ducha, stawów i szpiku, zdolne osądzić zamiary i myśli serca” (Hebr. 4:12).

Służba uwielbiania Boga, właśnie dlatego, że jest w niej odwołanie do Bożego Słowa, ma być jak najbardziej służba rozsądną. Powtarzanie, prawie, że w nieskończoność krótkiej frazy, jest bardziej oddziaływaniem psychologicznym, niż rozsądnym oddawaniem chwały Stwórcy.

Podam na zakończenie tego krótkiego rozmyślania cytat z czasopisma medycznego „British Medical Journal”, że „modlitwa różańcowa i mantry mają pozytywne działanie psychologiczne i fizjologiczne na organizm człowieka” (net).

Duch Święty nie potrzebuje takiej pomocy.

Henryk Hukisz

Boży sztandar

Skoro już poruszyłem temat chorągwi w kościele (Trendowate chrześcijaństwo), zobowiązany jestem do pewnych wyjaśnień, aby być właściwe zrozumianym. Gdy mówimy o Bogu i o sztandarze, musimy uwzględnić biblijną prawdę o jednym z Bożych imion, jakie znajdujemy w Biblii.

W konkretnej sytuacji historycznej, Mojżesz użył określenia „Jahwe nissi”, które w naszym popularnym przekładzie zostało oddane jako „Pan sztandarem moim” (2 Moj. 17:15). Inne polskojęzyczne tłumaczenia Biblii, oddają to określenie jako „Jahwe-Nissi” (BW-P), albo „Pan-Nissi” (BT). Zwolennicy machania flagami na zgromadzeniach chrześcijańskich bazują na tym fragmencie Słowa Bożego, usprawiedliwiając zasadność brania do rąk czegoś, co ma przypominać chorągiew. Mówią - przecież zaraz w następnym wersecie jest napisane: „I rzekł: Przyłóż rękę do sztandaru Pana” (w. 16). O co więc chodzi z tym sztandarem Pana, czy rzeczywiście można sprowadzić cała biblijna naukę do wymachiwania w rytmie tanecznym jakąkolwiek flagą?

Jak już wspomniałem wcześniej, w konkretnej sytuacji historycznej, Izraelici prowadzeni przez Mojżesza, spotkali Amalekitów, którzy odnieśli się do  narodu wybranego z wrogością. Myślę, że moment z tej walki, jaki najbardziej zapisał się w naszej pamięci, to Mojżesz stojący na szczycie wzgórza z laską Bożą w ręku, gdy wspierał Izraelitów walczących z Amalekitami. Podniesione ręce Mojżesza opadały już ze zmęczenia, wówczas dwaj jego wierni pomocnicy, Aaron i Chur, podpierali je wytrwale, aż do zwycięstwa nad Bożym nieprzyjacielem. Tę historię możemy przeczytać w 2 Mojżeszowej 17:8-16.

Musimy przypomnieć sobie nieco wcześniejsze wydarzenia, aby lepiej zrozumieć, dlaczego Bóg teraz tak bezpardonowo odniósł się do Amalekitów, gdyż czytamy, że Pan nakazał Mojżeszowi: „Zapisz to dla pamięci w księdze i wbij to w głowę Jozuego, że całkowicie wymażę pamięć o Amalekitach pod niebem” (2 Moj. 17:14).

Kim byli Amalekici? Amalek, protoplasta tego narodu, był wnukiem Ezawa (1 Moj. 36:15,16), brata Jakuba, z którego potomstwa, jak wiemy, Bóg uczynił swój naród wybrany. Teraz, po wielu latach, gdy potomkowie Jakuba wędrują do ziemi, jaka Bóg obiecał Abrahamowi, dziadkowi Jakuba i Ezawa, Amalekici postanowili ich zniszczyć.

Z głębszej analizy wydarzeń biblijnych wiemy, że Amalekici byli stałym nieprzyjacielem Izraela, dlatego są uważani za symbol Bożego przeciwnika, który ciągle sprzeciwiał się Bogu. Już w raju, Boży nieprzyjaciel usłyszał wyrok całkowitego zmiażdżenia, gdy Bóg powiedział: „ustanowię nieprzyjaźń między tobą a kobietą, między twoim potomstwem a jej potomstwem; ono zdepcze ci głowę, a ty ukąsisz je w piętę” (1 Moj. 3:15). Diabeł wie, co go czeka ze strony potomka Izraela. Jezus, Syn Boży, który przyszedł na świat jako Zbawiciel, narodził się w pokoleniu Judy, syna Jakuba. To właśnie On dokonał tego zmiażdżenia głowy Bożego nieprzyjaciela, jak zapisał to apostoł Paweł, mówiąc o śmierci Chrystusa na krzyżu, że „rozbroił nadziemskie władze i zwierzchności, i wystawił je na pokaz, odniósłszy w nim triumf nad nimi” (Kol. 2:15).

Szatan, wiedząc co go czeka, postanowił walczyć z Bożym ludem, z którego miał przyjść na świat ów „potomek niewiasty”. Biblia relacjonuje nam wiele zdarzeń, w których Amalekici walczyli z Izraelem. Bóg wydał szczegółowe informacje przez proroka Samuela, aby król Saul nie oszczędzał nikogo z tego narodu. Później spotykamy Amalekitów gdy zaatakowali miasto Syklag, w którym schronienie znalazł Dawid. Następnie król Hiskiasz otrzymał polecenie wytępienia resztki Amalekitów. A przez proroka Malachiasza Bóg powiedział: „Choćby Edom mówił: Jesteśmy wprawdzie rozbici, lecz znowu odbudujemy ruiny, to Pan Zastępów mówi: Oni odbudują, lecz Ja zburzę; i nazwą ich krajem bezeceństwa i ludem, na który Pan zawsze się gniewa” (Mal. 1:4).

Chwała Bogu, że odwieczny Jego wróg został pokonany na Golgocie. Jezus jest naszym Wodzem i dokończycielem wiary, „który dla wystawionej sobie radości, podjął krzyż, wzgardziwszy sromotę, i usiadł na prawicy stolicy Bożej” (Hebr. 12:2 [BG]).

Dzisiaj możemy powiedzieć, że naszym zwycięskim sztandarem jest Chrystus, który nieustannie oręduje za nami przed Ojcem. On dokonał już zwycięstwa nad nieprzyjacielem, lecz my nadal jesteśmy nieustannie atakowani przez księcia tego świata. Nasz „Jahwe-Nissi” osłania nas w walce, do której zachęca nas apostoł Paweł słowami: „przywdziejcie całą zbroję Bożą, abyście mogli ostać się przed zasadzkami diabelskimi” (Efez. 6:11). Tylko w Nim, pod sztandarem Chrystusa, możemy być pewni zwycięstwa, które On dla nas zgotował. Naszą siła jest ofiara Chrystusa i Jego krew przelana na krzyżu Golgoty, gdyż walka, jaką musimy nieraz prowadzić, jest Bożą walką, nie naszą.  

Diabeł będzie próbował odwrócić nasza uwagę od jedynego źródła zwycięstwa, od krzyża Pana Jezusa, machając przed oczyma kolorowymi płachtami, zastępującymi prawdziwy „Sztandar Boży”, którym jest Chrystus, nasz zbawiciel.

A ten werset mówiący o przyłożeniu ręki do sztandaru Pana, to zupełnie inna kwestia. Wystarczy porównać jego brzmienie z innymi przekładami. Gdybym miał to teraz wyjaśnić, zajęłoby to zbyt dużo czasu, a sprawa litery jest drugorzędna wobec Ducha. Aby nie być gołosłownym, powiem jedynie, że ten werset w jednym z lepszych przekładów Biblii brzmi: „Mówił bowiem: Ponieważ Amalek podniósł rękę na tron Jahwe, On prowadzi walkę z Amalekitami przez wszystkie pokolenia.” (2 Moj. 17:16 [BW-P]).

Henryk Hukisz

Trendowate chrześcijaństwo

Wyjaśniam na samym początku, że to nie jest błąd gramatyczny w tytule, gdyż mam zamiar pisać o trendach, a nie o trądzie. Pisałem już wcześniej o zjawisku, jakie ogarnia coraz więcej zborów chrześcijańskich, a mianowicie o trendach, jakie naśladują osoby wierzące w Pana Jezusa. Poprzednie rozważanie dotyczyło mody na używanie hebrajskich określeń Chrystusa („Jezus czy Jeszua”).  Przed lekturą tego rozważania polecam przeczytać wpierw wspomniany tu tekst o Chrystusie.

Wracam do tematu gdyż zauważyłem kolejny trend, jaki ogarnia coraz więcej członków kościoła Jezusa Chrystusa. Chcę odnieść się do tzw. służby machania flagami, lub poprawniej, płachtami na patykach, gdyż to, co używa się w wielu zborach, nie ma nic wspólnego z flagami. O flagach w pojęciu biblijnym napiszę nieco później.

Oczywiście, zanim zabrałem się do pisania tego rozważania, zapoznałem się z argumentami, jakimi posługują się zwolennicy tego trendu. Przyznam szczerze, że wielu domorosłych egzegetów popełnia podstawowe błędy interpretacyjne, stwarzając biblijne podłoże tego zjawiska. Piszę świadomie, iż jest to zjawisko, gdyż Nowy Testament, będący podstawą nauczania Kościoła, nie wspomina ani jednym słowem, nie podaje ani jednej sugesti, że tego typu praktyki były stosowane przez pierwszych chrześcijan.

Skąd się więc wzięło coś, co przekształciło się obecnie w nieomal powszechną praktykę, tak, że nawet w wielu zborach powołano oddzielne służby uwielbiania Boga machaniem płachtami przymocowanymi do kijów? Nie mówiąc już o specjalnych konferencjach, seminariach i szkołach podnoszących to zjawisko do rangi obowiązkowych form uwielbiania Boga, w których to niby On ma szczególne upodobanie.

Jedyne referencje biblijne, jakimi posługują się obrońcy tego trendu, to kilka wybranych i wyrwanych z kontekstu, nawet nie wersetów, a pojedynczych wyrazów. Pomija się całkowicie fakt, że oryginalne hebrajskie słowa były zapisywane bez samogłosek, dlatego istniej wiele różnych znaczeń. Przykładem jest najbardziej znane imię Boga JHWH, które odczytuje się jako Jahwe, albo Jehowa. Jeden z pierwszych argumentów przemawiających za wprowadzeniem flag do uwielbiania jest werset z księgi Izajasza, w którym jest mowa o gniewie Boga wobec grzeszników. Prorok przedstawia ogólną sytuację odstępstwa od Boga, co w świetle Starego Testamentu prowadzi do pomsty Bożej. Izajasz mówi o przerażeniu , jakie wywoła okazany gniew świętego Boga – „I będą się bali na Zachodzie imienia Pana, a na Wschodzie jego chwały, gdyż przyjdzie jak ścieśniona rzeka, na którą napiera powiew Pana” (Izaj. 59:19). I tutaj musimy odnieść się do tłumaczenia angielskiego, gdyż twórcy tego sposobu uwielbiania posługują się tym językiem. Według Biblii Króla Jakuba (KJV), werset kończy się słowami „the Spirit of the Lord shall lift up a standard against him”. Angielski wyraz “standard”, znaczy również “proporczyk”. Natomiast hebrajskie “nus” (Strong # 5127), znaczy przede wszystkim “wynieść się”, lub „odpłynąć”, stąd istnieje wiele różnych tłumaczeń, od polskiego „powiewać” (B.W.), „potok” (B.T.), czy też „rzeka” B.G.) do angielskich – „wind” (ESV), „rushing stream” (ASV).

Powoływanie się na żydowskie wzorce jest zaprzeczeniem idei nowotestamentowego Kościoła, który budowany jest na gruzach dawnej świątyni. Pan Jezus, pamiętajmy, że On jest Głową Kościoła, powiedział do Żydów, wskazując na świątynię: „Zburzcie tę świątynię, a Ja w trzy dni ją odbuduję (...) On mówił o świątyni ciała swego” (Jan 2:19, 21). Później powiedział już do Swoich uczniów: „zbuduję Kościół mój, a bramy piekielne nie przemogą go” (Mat. 16:18).

Apostoł Paweł, jeden z najlepszych znawców starotestamentowego uwielbiania Boga napisał bardzo jasno: „Albowiem końcem zakonu jest Chrystus, aby był usprawiedliwiony każdy, kto wierzy” (Rzym. 10:4). Nie muszę chyba wyjaśniać, że słowo „koniec” znaczy po prostu „koniec” i już nie ma tego, co było poprzednio. Tak, że sięganie po coś, co już się skończyło, jest wyraźnym nieposłuszeństwem, że nie powiem wprost, jest obrażaniem Chrystusa.

Pan Jezus w rozmowie z Samarytanką oświadczył w imieniu Boga, ze teraz nastał czas, gdy „prawdziwi czciciele będą oddawali Ojcu cześć w duchu i w prawdzie; bo i Ojciec takich szuka, którzy by mu tak cześć oddawali. Bóg jest duchem, a ci, którzy mu cześć oddają, winni mu ją oddawać w duchu i w prawdzie” (Jan 4:23,24).

Rzucam więc wyzwanie wszystkim „flagowiczom” – podajcie mi chociaż jeden argument z Nowego Testamentu na obronę tego nowego trendu.

A może powinienem jednak zatytułować to rozważanie poprawnie gramatycznie – „Trędowate chrześcijaństwo? Sam już nie wiem.

Henryk Hukisz

Kult jednostki w kościele

Wiem, że jest to mocne, a zarazem przesadne określenie. Należę do tego pokolenia, które na samo brzmienie tych słów dostaje historycznych (nie histerycznych) drgawek.

Według historyków, kult jednostki „związany był ze sprawowaniem władzy przez jednoosobowe, autorytarne jednostki. Polegał na wprowadzeniu do powszechnej świadomości uwielbienia dla rządzącego, przekonaniu o jego wielkości, ponadprzeciętności, a także nieomylności (władzy przypisuje się cechy nadprzyrodzone)” (net). To samo źródło podaje również charakterystyczną cechę takich przywódców, a mianowicie, że nie tolerują żadnej krytyki swojej „nadprzyrodzonej” władzy.

Kościół nie jest jednak wolny od tego rodzaju przywództwa. Mam na uwadze skrajne przypadki znane z historii chrześcijaństwa, gdy papieże sprawowali władzą absolutnego dyktatu. Posługiwano się wówczas tzw. „brachium seaculare”, czyli egzekwowaniem swoich decyzji za pomocą świeckiej władzy porządkowej. Znane są również przypadki przywódców sekt religijnych, którzy budowali swój autorytet na całkowitym uzależnieniu wiernych od swoich decyzji, powołując się na inspirację Bożą.

Jednak nie o tym chcę pisać. Mam na uwadze raczej takie sytuacje, gdy w lokalnym kościele pojawia się jednostka apodyktyczna, która samoistnie narzuca swoją władzę całej wspólnocie wierzących. Może to być pastor, lider młodzieżowy, lider uwielbiania, czy inna osoba, która wykorzystuje swoją wyjątkową fachowość, i domaga się uznawania swoich decyzji przez cały zbór. Zdarza się tak również, gdy np. zdolny biznesmen zostaje powołany do zarządzania jakimś działem życia zboru. Przypominam, że kościół kieruje się zupełnie innymi regułami, niż działalność biznesowa. Jeśli przykładowo, zdolny elektronik lub inżynier dźwięku zasiądzie za zborowym mikserem, może narzucić swoją absolutną władzę nad tą służbą.

Bardzo często do takiego wynaturzenia doprowadzają inni swoim „uwielbianiem” okazywanym liderowi. Potencjalny „dyktator” zaczyna wówczas uważać siebie za omal nieomylnego fachowca, który nie będzie liczyć się już z żadną inna opinią. Jeśli nawet zdarzy się, że ktoś zwróci mu uwagę, iż można zrobić coś inaczej, to albo zignoruje, albo obrazi się śmiertelnie i porzuci służbę.

Apostoł Paweł, wzór do naśladowania dla wszystkich działaczy kościelnych, najchętniej określał siebie jako „sługa”, używając greckiego określenia „dulos”, które przede wszystkim znaczy „niewolnik”. Prawie każdy swój list rozpoczynał takim właśnie przedstawieniem siebie. Nikt chyba nie posądza tego pokornego sługi Bożego o to, że były to jedynie kurtuazyjne słowa pozdrowienia, aby zrobić dobre wrażenie na czytelnikach. Dlatego, w jednym ze swoich listów napisał o sobie „ja, Paweł, jestem więźniem Chrystusa Jezusa za was pogan” (Efez. 3:1).

W innym liście, gdy borykał się z dylematem, czy „rozstać się z życiem i być z Chrystusem, (...) czy, pozostać w ciele”, był pewien, że pozostanie, gdyż „życie w ciele umożliwi mi owocną pracę” (Filip. 1:22-24). Taka postawa wynikała z faktu, że dla niego „życiem jest Chrystus, a śmierć zyskiem” (w. 21). Ten wierny Boży sługa nigdy nie liczył się z poklaskiem, nie budował swojego autorytetu mówieniem o tym, jak wielkie rzeczy czynił dla Boga.

A przecież wiadomym było, że doświadczał niesamowitych momentów duchowego uniesienia, którymi mógłby się chwalić. Można byłoby powiedzieć, że gdyby opowiadał o tym, co widział w czasie zachwycenia do trzeciego nieba, to oddałby chwałę Bogu. On jednak skromnie napisał o sobie: „Znałem człowieka w Chrystusie” (2 Kor. 12:2). Dlatego, gdy odmawiano mu prawa do apostolstwa, zamiast pisać o dokonaniach, napisał odważnie: „mam upodobanie w słabościach, w zniewagach, w potrzebach, w prześladowaniach, w uciskach dla Chrystusa; albowiem kiedy jestem słaby, wtedy jestem mocny. Stałem się głupi; wyście mnie do tego zmusili. Wyście bowiem powinni byli mnie polecić. Bo w niczym nie ustępowałem owym arcyapostołom, chociaż jestem niczym” (2 Kor. 12:10,11).

Powiedzieć o sobie „jestem niczym”, może jedynie ten, kto postępuje zgodnie z zasadą: „Nie czyńcie nic z kłótliwości ani przez wzgląd na próżną chwałę, lecz w pokorze uważajcie jedni drugich za wyższych od siebie” (Filip. 2:3).

Apostoł Piotr, chociaż mógłby nieustannie powoływać się na władzę „kluczy”, jakie otrzymał od samego Chrystusa, pisał o sobie również, że jest sługą Chrystusa. Dlatego zaleca tym, którzy są „kimś” w kościele, aby troszczyli się o powierzoną trzodę Bożą, „nie jako panujący nad tymi, którzy są wam poruczeni, lecz jako wzór dla trzody” (1 Ptr. 5:3).

Henryk Hukisz