Kościół bez kościoła

W języku polskim pod pojęciem „kościół” kryje się kilka znaczeń. Wiemy, że to nie tylko budynek, lecz przede wszystkim społeczność ludzi wierzących w Jezusa Chrystusa. Z kolei, ta wybrana grupa ludzi tworzy kościół lokalny, czyli widzialną wspólnotę ludzką, zgromadzającą się w określonym miejscu na nabożeństwie. Oprócz kościołów lokalnych, istnieje jeden Kościół uniwersalny, określany jako Ciało Jezusa. Aby te dwa znaczenia słowa "kościół" rozróżnić, piszemy je z małej lub z dużej litery, określając wyraźnie, jaki kościół mamy na uwadze.

Tytułując to rozważanie „Kościół bez kościoła”, chcę zwrócić uwagę na szerzące się pojmowanie, że wystarczy należeć jedynie do Kościoła uniwersalnego. Postaram się uzasadnić, dlaczego uważam, że jest to niebezpieczne i dla kogo?

Zauważyłem, że to zjawisko rozpowszechnia się wraz z większą dostępnością do internetu. Ogólnoświatowa sieć wnosi w środowisko ludzi wierzących wiele zagrożeń, o czym pisałem już wcześniej we wpisie „Globalna pajęczyna”. Natomiast teraz, chcę zwrócić uwagę na niebezpieczeństwo grożące tym, którzy uważają, że nie muszą należeć do żadnego kościoła zorganizowanego w formie lokalnej społeczności.

Oczywiście, prawdą jest, że każdy kto narodził się na nowo, zostaje włączony przez Ducha Świętego do duchowej wspólnoty wszystkich wierzących. Apostoł Paweł, ilustrując zasadę funkcjonowania Kościoła przez porównanie go do naszego ciała, napisał: „Tak bowiem jak jest jedno ciało i ma wiele członków, a wszystkie członki, chociaż jest ich wiele, są jednym ciałem, tak też jest i z Chrystusem. Wszyscy przecież w jednym Duchu zostaliśmy ochrzczeni, aby stanowić jedno Ciało: czy to Żydzi, czy Grecy, czy to niewolnicy, czy wolni. Wszyscy też zostaliśmy napojeni jednym Duchem” (1 Kor. 12:12,13). Chrzest w jedno ciało jest zanurzeniem w duchową wspólnotę odkupionych przez Chrystusa. Łączy się z tym „napojenie jednym Duchem”, o czym Paweł pisał w innym liście, że „ci, którzy dają się prowadzić Duchowi Boga, są synami Boga” (Rzym. 8:14). Dlatego też mamy potwierdzenie w naszych sercach, że jesteśmy narodzeni z Boga, gdyż „Duch ten równocześnie świadczy naszemu duchowi, że jesteśmy dziećmi Boga” (w. 16).

Nasza przynależność do Ciała Jezusa Chrystusa wyraża się praktycznie przez podporządkowanie się zasadzie, że „Bóg umieścił członki w ciele, każdy z nich tak, jak chciał” (1 Kor. 12:18). Funkcjonowanie Kościoła Chrystusowego polega na tym, że każdy jego członek wykonuje przypisaną mu rolę, co apostoł zilustrował bardzo wyraźnie słowami: „Jeśli całe ciało byłoby okiem, gdzie byłby słuch? A jeśli całe byłoby słuchem, gdzie byłoby powonienie? ” (w. 17). Następnie, Paweł używa już dosłownego języka, gdy pisze: „I tak Bóg ustanowił w Kościele najpierw apostołów, po drugie proroków, po trzecie nauczycieli, następnie tych, co mają dar czynienia cudów, dar uzdrawiania, niesienia pomocy, rządzenia oraz mówienia językami” (w. 28).

Czy apostoł Paweł miał na uwadze jedynie Kościół, jako Ciało Jezusa Chrystusa? Z pewnością nie, bo później kierował swoje uwagi do kościoła lokalnego, który tworzą ludzie zgromadzeni w tym samym czasie i na tym samym miejscu. Paweł pouczał wierzących jak mają się zachowywać, „jeśli więc zgromadziłby się cały Kościół w jednym miejscu” (1 Kor. 14:23). Nauka apostolska obejmuje również wiele wskazań odnośnie zgromadzania się ludzi, którzy znajdują się już w Ciele Chrystusa. Paweł pisze: „Kiedy się zbieracie, każdy ma jakiś dar: śpiewania hymnów lub nauczania, lub objawiania tego, co zakryte, lub mówienia językami, lub tłumaczenia. Wszystko niech służy ku zbudowaniu” (w. 26).

Dzisiaj, w naszych zborach przyjęte są przeróżne formy prowadzenia nabożeństw. Nie sądzę, że powinniśmy odtwarzać nowotestamentowe formy, bo prawdę mówiąc, nie zostały one opisane na stronicach Biblii. To, co możemy przeczytać, to są jedynie informacje o tym, jaki porządek na nabożeństwie był wówczas zalecany. Paweł, mając na uwadze, że „Bóg bowiem nie jest Bogiem nieładu, lecz pokoju” (w. 33), radził, że „gdyby ktoś z siedzących tam otrzymał objawienie, ten pierwszy niech milczy. Możecie bowiem wszyscy, jeden po drugim prorokować, aby wszyscy uczyli się i doznawali zachęty.” (w. 30,31). Z tych słów możemy zorientować się, że czynnikiem kierującym przebieg nabożeństwa, była obecność Ducha Świętego, który w tamtym czasie był częściej dopuszczany do głosu niż dziś. Czytamy o czym również w innym miejscu – „postanowiliśmy bowiem, Duch Święty i my” (DzAp. 15:28).

Apostoł Paweł poświęcił wiele uwagi funkcjonowaniu lokalnego kościoła, szczególnie w Liście do Efezjan. Tam wyraźnie wskazał, że Chrystus „uczynił jednych apostołami, innych prorokami, innych głosicielami Dobrej Nowiny, jeszcze innych pasterzami i nauczycielami” (Efez. 4:11). Darowani lokalnemu zborowi słudzy Boży mieli wyznaczone konkretne zadania. Głównym celem, jaki mieli osiągać w zgromadzeniu ludzi wierzących, było „uzdolnić świętych do wykonywania dzieła służby, do budowania Ciała Chrystusa” (w. 12). Jak więc widzimy, budowania Ciała Jezusa Chrystusa odbywa się na poziomie lokalnego zgromadzenia, w którym apostołowie czuwają nad poprawnością nauczania, prorocy prorokują (według określonego porządku), ewangeliści zwiastują Dobrą Nowinę, nauczyciele nauczają a pasterze troszczą się o świętych. Takie działanie, pod natchnieniem Ducha Świętego, może doprowadzić do wyznaczonego celu – „aż wszyscy dojdziemy do jedności wiary i poznania Syna Bożego, do człowieka doskonałego, do miary dojrzałości wynikającej z pełni Chrystusa” (w. 13).

Bez możliwości zgromadzania się w formie lokalnego kościoła, nie byłoby rozwoju i zachowania prawdy powierzonej Kościołowi. Dlatego Paweł ostrzegał wierzących już na samym początku – „abyśmy już nie byli małymi dziećmi, niesionymi falami i powiewem wiatru jakiejkolwiek nauki, którą chytrze posługują się ludzie, zwodząc na manowce” (Efez. 4:14). Rolą starszych w lokalnym zborze było czuwanie nad zdrową nauką, dlatego prezbiter miał być człowiekiem doświadczonym i „trzymający się wiernej wykładni nauki, aby był zdolny także podnosić na duchu przez zdrowe nauczanie i zawstydzać tych, którzy się przeciwstawiają” (Tyt. 1:9).

Zadaniem lokalnego kościoła jest również dbanie o biblijną naukę i Boży porządek. W tym celu, Chrystus wyposażył przywódców wspólnoty w środki dyscyplinujące, aby napominać, a przy braku podporządkowania się, usuwać osoby żyjące nieporządnie. Najczęściej jest tak, że ludzie  autentycznie odrodzeni duchowo, rozumieją znaczenie przynależności do lokalnego kościoła. W sytuacji koniecznego napomnienia, przyjmuję je pokornie i pozwalają Duchowi Świętemu prowadzić ich dalej we wzrastaniu "w łasce i poznaniu naszego Pana i Zbawiciela, Jezusa Chrystusa" (2 Ptr. 3:18).

Problemy z uznaniem przynależności do lokalnej wspólnoty wierzących mają ludzie udający jedynie wierzących. Już w czasach apostolskich byli ludzie, którzy ignorowali znaczenie przynależności do lokalnej wspólnoty wierzących. Wierzę, że o nich apostoł Jan napisał, że „wyszli oni od nas, lecz nie byli spośród nas. Gdyby bowiem byli spośród nas, pozostaliby z nami. Stało się jednak tak, aby się okazało, że nie wszyscy są spośród nas” (1 Jan 2:19).

Niestety, w dobie internetu tacy ludzie mają duże pole do popisywania się swoją „duchowością”, pociągając wielu niedojrzałych chrześcijan na manowce. Tak więc, jeśli ktoś mówi o sobie: „Nie jestem częścią żadnego kościoła stworzonego ręką ludzką, ponieważ jedyny kościół - buduje sam Bóg, Pan Jezus Chrystus” (autentyczny cytat z internetu), powinno zapalić się czerwone światło, aby zastanowić się, czy w ogóle warto dalej słuchać takiego „chrześcijanina”.

Kościół Jezusa Chrystusa zgromadza się w lokalnych społecznościach, dla naszego dobra, dlatego Słowo Boże nawołuje: „Nie zaniedbujmy również wspólnych zgromadzeń, jak to się stało zwyczajem niektórych, ale zachęcajmy się wzajemnie tym bardziej, im bardziej widzimy, że zbliża się dzień” (Hebr. 10:25). 

Henryk Hukisz